Louis Aragon eta John Bergerren poesia kaierak
Astelehena, 2019-10-28Louis Aragon eta John Bergerren poesia kaierak plazaratu ditu Susa argitaletxeak, Itziar Diez de Ultzurrun Segalak eta Iñigo Roque Eguzkitzak euskaratuak, hurrenez hurren. Bi poema proposatzen dizkizuegu "Amuak" atalean, antologia hauen irakurketan murgiltzeko gonbidapen gisa.

John Berger
"Motz geratzen zitzaizkion Bergerri diziplina artistikoen arteko bereizketak ez ezik literatur generoen arteko mugak, eta hala, bere lan guztiek zuten arte plastikoetatik, poesiatik, saiakeratik, narraziotik, eta abar. Horregatik, ia poema libururik atera ez zuen poeta izan zela esan dezakegu. 70 urte bete zituenean, Pages of the Wound (Zauriaren orriak) liburua argitaratu zuen, 1956tik 1994ra idatzitako poemekin, zenbait marrazki eta argazkiz horniturik. 2012an, haren seme Yves-en marrazkiek lagundutako poemategi bat eman zuen argitara, frantsesera itzulita: La louche et autres poèmes (Burruntzalia eta beste zenbait poema). Bi erreferentzia horiek besterik ez, hortaz, baina aldi berean, munduari begiratzeko eduki zuen modu berezi hori izan zen bere poesia lanik emankorrena." (Hitzaurreko pasartea).
Hitz migrariak
Lur txatal batean
ama-hizkuntzako
hots guztiak ehortzi ditut
han dautza
inurriek bildutako
pinu-orratzak bezala
agian egun batez
beste alderrairen baten
auhen zangotrabatuak su emango die
orduan epeletan goxo
egia adituko du gau osoan
lo-kanta baten tankeran
Louis Aragon
"Dadaismoko eta surrealismoko poeta handienetako bat izanagatik, ez zen horretan geratu Aragonen ekarpen poetikoa. Alderantziz, askorentzat, ondorengo bere poesia lanak dira bikainenak, non sakonean oihartzun egiten duten Elsa Troilet-ekin izan zuen harremanak eta II. Mundu Gerrako erresistentziako esperientziak. (Hitzaurreko pasartea).
Dunkerqueko gaua
Frantzia gure oinpean oihalki maiztua nola
Gure urratsak ukatuz apurka-apurka badoa
Itsasoan dautza hilak eta algak nahasian
Ontzi anitz iraulita gotzain-kapelak bailiran
Zeruaren bazterrean bibakean ehun milaka
Zeruraino luzatzen du urak Maloko hondartza
Zaldien usteltokira goititzen da arrastian
Paseko animalien apatx-burrunba bailitzan
Trenbide pasaguneak goiti beso marratuak
Guk berriz geugan kausitzen gure bihotz bakartuak
Joan-lur-gabeen bihotzetan ehun mila amodio pil-pil
Sekulakoz geldituko ehun mila aldiz isil
Oi San Sebastian horiek bizitzak zuloz josiak
Nirekin duzuen antza da izugarri handia
Adituko naute soilik ahuleziak jotakoek
Bihotza baino zauria beti nahiago dutenek
Nik behinik behin oihuka dut amodio hau erranen
Suaren loreak dira gauez hobeki atzematen
Oihukatuko dut oihuz sutan dagoen hirian
Teilatutik iraulkatu arte lo-ibiltariak
Oihukatuko dut oihuz goizean ene amodioa
Zorrotzaileak bezala kantuz Aiztoak Aiztoak
Oihukatuko dut oihuz Ene begi-pare maite
Laudeta antxeta enea non zara zu non zarete
Oihukatuko dut oihuz obusek baino gorago
Zaurituek eta edan dutenek baino ozenago
Oihukatuko dut oihuz Zure ezpaina godaleta
non nuen edan maitasun luzea eta ardo beltza
Zure besoen huntza da mundu honi lotzen nauena
Ezin naiz hil hiltzen denak ahantzi ohi baitu dena
Ontziratu ziren haien begiak ditut oroitzen
Nork ahantziko luke bere amodioa Dunkerquen
Lo hartzea galarazten dit jaurtigaien zarraparrak
Nola ahantziko horditu izan gaituzten pattarrak
Tamaina naturalean zulaturik hor hobiak
Soldaduak nonbait ari probatzen beren neurriak
Hartxintxarrezko aurpegiak Eroen imintzioak
Zerbaiten aierua du betiere haien loak
Hareak udaberriko lurrinak aintzat ez hartzen
Horra Iparreko dunetan Maiatza nola den hiltzen
Kaieren aurkezpeneko hitzak
Beñat Sarasola bildumako editoreak eta Iñigo Roque itzultzaileak aurkeztu zituzten kaiera berri hauek Donostian, jarraian ikus dezakezue bideoa: